Inhalacje oraz nebulizacje, to od kilku ostatnich lat preferowany przez pediatrów sposób podawania leku małym pacjentom. Inhalowanie solą fizjologiczną, czy bardziej stężonymi solankami jest całkowicie naturalne, pozwala udrożnić i oczyścić nozdrza, a także odpowiednio nawilżyć górne drogi oddechowe. Inhalowanie lekiem, sterydem lub antybiotykiem jest mniej inwazyjne niż stosowanie klasycznych leków, mniej obciąża organizm, bo trafia dokładnie tam gdzie powinien, czyli do oskrzeli, krtani, płuc, zatok bez angażowania reszty organizmu. Ponadto działanie leku podawanego tą drogą jest natychmiastowe, w przeciwieństwie do syropów.
Rodzice stają jednak przed trudnym wyborem- jaki inhalator dla dziecka wybrać. Na rynku są 3 typy inhalatorów:
1. Inhalatory tłokowe/ pneumatyczne/ kompresorowe
2. Inhalatory ultradźwiękowe
3. Inhalatory proszkowe
Trzeci typ inhalatorów jest przeznaczony do bardziej przewlekłych chorób i są przepisywane na receptę. Natomiast jeśli chcemy wybrać nebulizator dla dziecka, który posłuży nam przy leczeniu infekcji, mamy do wyboru typ pierwszy albo drugi. Czym one się różnią?
Inhalatory tłokowe składają się kompresora, przewodu powietrza, pojemnika na płyn z lekiem oraz ustnika lub maseczki. Zazwyczaj producenci dołączają dwa rozmiary maseczek, większą i mniejsza, końcówkę donosową oraz ustnik, który bardziej zaleca się przy sterydach i antybiotykoterapii, ponieważ cały lek trafia do układu oddechowego.
Czasami można spotkać również ustnik w postaci smoczka, który jest przeznaczony do nebulizacji najmłodszych pacjentów. Ten typ inhalatorów nie ma ograniczeń wiekowych, może być używany przez niemowlęta oraz osoby w podeszłym wieku. Nie ma również zastrzeżeń co do zastosowań leków, nadaje się do wszystkich rodzajów farmaceutyków. Można powiedzieć, że inhalatory pneumatyczne mają wszechstronne zastosowanie, dlatego są najpopularniejsze.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie inhalatora kompresorowego?
Przede wszystkim na wskaźniki MMAD, FR oraz wydajność nebulizacji/ inhalacji.
MMAD oznacza wskaźnik uśrednionej wielkości cząsteczek aerozolu, czyli co najmniej połowa cząsteczek ma średnicę mniejszą lub równą podanej wartości. Trzeba pamiętać, że im mniejsza cząsteczka tym dalej dotrze do układu oddechowego. Przyjmuje się, że najlepszy wskaźnik MMAD wynosi od 1 do 5 mikronów. 8 mikronowe cząsteczki dotrą jedynie do nosogardła i gardła.
FR to frakcja respirabilna i powinna wynosić od 70% do 80%. Oznacza to, że co najmniej tyle cząsteczek wytwarzanych przez nebulizator osiąga nie więcej niż 5 mikronów.
Wartość prędkości przepływu jest ważna, jeśli mamy do czynienia z małym i niecierpliwym dzieckiem. Bardzo dobre inhalatory osiągają około 0,29 – 0,35 ml/min, czyli tyle leku jest rozbijane w ciągu jednej minuty.
Poza tymi wskaźnikami warto zwrócić uwagę, czy sprzęt nadaje się do pracy ciągłej, bo może okazać się to istotne przy leczeniu całej rodziny. Jeżeli sprzęt nie jest przystosowany do kilku inhalacji bez przerwy, jego wydajność spada i nie rozbija cząsteczek do odpowiedniej wielkości. Podczas leczenia małych wymagających pacjentów, ważną sprawą będzie również poziom hałasu jaki sprzęt generuje, a także wygląd. Na rynku dostępne są kolorowe modele przypominające różne zwierzątka albo z przyjaznym dla malucha designem lub kolorowym etui.
Drugi typ inhalatorów do wyboru to modele ultradźwiękowe.Nie posiadają one kompresora, a przetwornicę, za pomocą której wytwarzane są fale ultradźwiękowe rozpraszające substancję na drobne cząsteczki. Ten typ inhalatora ma pewne zalety nad kompresorowymi. Między innymi są małe, lekkie, szybkie i niebywale ciche, niektóre wręcz bezszelestne. Wiele modeli pozwala na regulację prędkości nebulizacji.
Niestety rodzice często decydują się na jego zakup właśnie ze względu na te zalety, ale nie wiedzą, że nie nadaje się on do nebulizacji małych dzieci do pierwszego roku życia ani do stosowania przy sterydach i antybiotykach. Okazuje się, że fale dźwiękowe niszczą struktury tych leków, przez co nie są one wystarczająco skuteczne. Ponadto aerozol jest zbyt gęsty i może podrażniać układ oddechowy dzieci. Inna kwestia, która daje ponownie przewagę inhalatorom kompresorowym to koszty związane z zakupem i eksploatacją. Inhalatory ultradźwiękowe oraz akcesoria do niego dedykowane są stosunkowo drogie.
